O księgach

Przez wiele lat księgi prowadzone były w formie foliału, książki zapełnianej pismem odręcznym. Przechowywane w siedzibie podmiotu uprawnionego do prowadzenia tych ksiąg, związku lub stowarzyszenia hodowców. W miarę rozwoju technologii cyfrowych księgi hodowlane coraz częściej prowadzone są w formie elektronicznej. Dzisiejsza księga hodowlana jest więc zbiorem danych zabezpieczonych w systemie informatycznym.

Dzięki księgom hodowlanym zwierząt gospodarskich tworzona jest historia, swoista kronika zwierząt. Wpisując do nich zwierzęta, dokumentujemy ich rodowody, informacje o wynikach oceny wartości użytkowej czy hodowlanej oraz dane o hodowcach i właścicielach.
Informacje rejestrowane w księgach hodowlanych są niezbędne do wykonania pracy hodowlanej. Dobór rodziców następnego pokolenia mający na celu poprawę genetyczną, uniknięcie pokrewieństwa i strat z powodu depresji inbredowej nie będą możliwe bez rodowodów zapisanych w księgach hodowlanych. Genetyczna poprawa populacji alpak w Polsce będzie procesem długotrwałym wymagającym konsekwentnego i wieloletniego prowadzenia ksiąg hodowlanych, rejestracji danych rodowodowych i informacji o cechach użytkowych w odniesieniu do pojedynczej alpaki.
Niestety podkreślić należy, że populacja alpak w Polsce to w większości zwierzęta słabej jakości. Zaczynamy więc spod kreski. Ma to także i dobrą stronę ponieważ wszystkie prace hodowlane związane z poprawą jakości populacji będą szybciej widoczne, szybciej namacalne i mierzalne. Dobre czy bardzo dobre poprawia się trudniej niż średnie czy słabe.
Alpaki trafiły do Polski stosunkowo niedawno, 18 lat temu. Bardzo cieszymy się, że uzyskały status zwierząt gospodarskich. Pozwoli to na uporządkowanie wszystkich kwestii dotyczących alpak. Pozwoli także na systemowe prace hodowlane, wyeliminuje zwierzęta z nieokreślonym pochodzeniem czy nawet nieokreślonym wiekiem, wyeliminuje krzyżówki pomiędzy rasami czy z innymi gatunkami.

Księgi Hodowlane bydła powstały na terytorium Polski 120 lat temu! Księgi Hodowlane bydła powstały na terytorium Polski 120 lat temu! Pierwsze księgi owiec merynosowych w typie elektoralnym prowadzone były już od 1815 roku, w następnych latach powstały księgi dla kolejnych, wcześniej nie objętych ras. Teraz my, właściciele alpak stajemy przed tym jakże ważnym dla hodowców zadaniem.
Odchodząc od zwierząt gospodarczych w celu przybliżenia ważności ksiąg hodowlanych osobom nie związanym z rolnictwem i zwierzętami gospodarskimi możemy przytoczyć problem rodowodów u psów. Jedynym powszechnie uznawanym jest tam rodowód FCI. Tylko Związek Kynologiczny w Polsce wystawia rodowody honorowane na całym świecie. Powstało bardzo dużo stowarzyszeń i związków mających na celu legalizację sprzedaży miotów spoza Związku Kynologicznego. Wystawiają one rodowody będące nic nieznaczącym papierkiem. Czy alpaki podzielą los psów? Którą drogą pójdzie hodowla alpak w Polsce? Czy zostaną potraktowane jak zwierzęta gospodarskie i będziemy prowadzili hodowlę w pełnym tego słowa znaczeniu, będziemy pracowali nad faktyczną poprawą jakości naszych zwierząt, będziemy z nadzieją oczekiwali i dumą obserwowali progres jakości następnych pokoleń? Czy uznamy hodowlę alpak za biznes i będziemy mnożyć pseudo hodowle nie zarejestrowane w Księgach Hodowlanych?

Każdy chce hodować zwierzęta rasowe – czystorasowe. Zgodnie z Ustawą z 10 grudnia 2020 o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Art. 2 pkt.12) zwierzę CZYSTORASOWE to – „zwierzę pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi hodowlanej danej rasy lub linii hodowlanej, które spełnia warunki wpisu do księgi hodowlanej określone w programie hodowlanym”.
Księgi mają ogromne znaczenie, są prowadzone i wysoce cenione w wielu krajach.
Dokumenty hodowlane z zapisami rodowodowymi w postaci „Świadectw zootechnicznych”, których wzór i treść odpowiada przepisom UE w tym zakresie, wystawiane i towarzyszące w handlu zwierzętom hodowlanym czystorasowym z gatunków bydła, owiec, kóz, świń i mieszańców świń są oficjalnie uznawane i honorowane we wszystkich krajach UE i w wielu spoza UE – czy Twoja alpaka będzie posiadała takie świadectwo zależy tylko i wyłącznie od Ciebie!
Posiadając zwierzę wpisane do państwowych ksiąg hodowlanych możesz otrzymać certyfikat – (znów porównując do psów rodowód FCI) potwierdzający pochodzenie Twojego zwierzęcia, jego rodowód oraz jego wartość hodowlaną wyrażoną w punktacji przeprowadzonej oceny wartości użytkowej. Podkreślić należy, że Księgi Hodowlane zgodnie w wielokrotnie przytaczaną tu ustawą mogą być tylko jedne dla danej rasy i tylko jeden podmiot upoważniony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi może je prowadzić. Podmiotem tym w przypadku alpak (dla obu ras) jest Stowarzyszenie Hodowców Alpak i Lam.